อาหารญี่ปุ่น

อุนางิ อาหารญี่ปุ่นจานโปรดของหลายคน ถ้าพูดถึงแล้วคงไม่พ้นปลาไหลญี่ปุ่นหรืออุนางิ Unagi うなぎ นั่นเอง ดังนั้นเราจะพาไปทำความรู้จักกับปลาไหลญี่ปุ่น สำหรับบางคนที่ไม่รู้จักเพียงได้อ่านบทความนี้คุณจะได้รู้ถึงละอยากจะไปลองลิ้มรสชาติกันแน่นอน

อุนางิ ปลาไหลญี่ปุ่น

ปลาไหลญี่ปุ่น (Unagi うなぎ) เป็นปลาไหลชนิดหนึ่งจำพวกปลาตูหนา (Anguillidae) พบในประเทศญี่ปุ่น, เกาหลี, จีน, ไต้หวัน และเวียดนาม ตลอดจนแถบภาคเหนือของฟิลิปปินส์ เช่นเดียวกับปลาไหลอื่น ๆ จำพวกเดียวกัน ปลาไหลญี่ปุ่นจะใช้ชีวิตอยู่ในน้ำจืดเป็นส่วนใหญ่แต่จะไปวางไข่ในน้ำทะเล พื้นที่การวางไข่ของปลาไหลญี่ปุ่นก็คือบริเวณกระแสน้ำเหนือทางตะวันตกของมหาสมุทรแปซิฟิกแถบตะวันตกของหมู่เกาะมาเรียนา ในขณะที่ปลาไหลญี่ปุ่นยังเป็นตัวอ่อน พวกมันจะถูกเรียกว่าปลาเมือก

ปลาไหลญี่ปุ่นถือเป็นอาหารที่สำคัญของเอเชียตะวันออก จึงทำให้เกิดเป็นอุตสาหกรรมประมงบ่อเลี้ยงปลาขึ้นในส่วนใหญ่ของภูมิภาคนี้ คนในญี่ปุ่นจะเรียกปลาชนิดนี้ว่า “อูนางิ” ถือเป็นวัตถุดิบสำคัญในวัฒนธรรมอาหารของญี่ปุ่น ร้านอาหารจำนวนมากนิยมเสิร์ฟโดยการย่าง กลายเป็นอาหารที่เรียกว่า “คาบายากิ” นอกจากนี้ยังถูกใช้ในศาสตร์การแพทย์ของจีนอีกด้วย

อย่างไรก็ตาม แม้จะมีการทำประมงปลาชนิดนี้ในจำนวนมาก แต่จำนวนที่พบในธรรมชาติกลับลดน้อยลงจนเข้าสู่สภาวะใกล้สูญพันธุ์ ตามการจัดอันดับของสหภาพนานาชาติเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติและทรัพยากรธรรมชาติ (IUCN) ถึงปัจจุบันจะสามารถเพาะพันธุ์ปลาชนิดนี้แล้ว แต่ว่าผลผลิตที่ได้ในแต่ละปีเพียงแค่ 3,000–4,000 ตัว เท่านั้น เพราะขาดซึ่งเงินทุนสำหรับพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน แต่ทว่า ดร.คัตสึชิ สิคะโมะโตะ แห่งมหาวิทยาลัยนิฮง ได้ค้นพบเมื่อปี ค.ศ. 2009 ว่าปลาไหลญี่ปุ่นจะวางไข่ที่บริเวณร่องน้ำลึกมาเรียนาตะวันตก ใกล้เกาะกวม ซึ่งทำให้ทราบถึงวิถีชีวิตตลอดจนถึงพฤติกรรม รวมถึงการให้อาหารที่เหมาะสมในแต่ละช่วงวัย ซึ่งจะทำให้ได้ผลผลิตมากขึ้นในอนาคต

ปลาไหลญี่ปุ่นย่างซอส Kabayaki

Kabayaki คือ วิธีการปรุงอาหารด้วยการปรุงจากโชยุ สาเก น้ำตาล ฯลฯ แล้วจึงนำไปย่าง และนอกจากปลาไหลญี่ปุ่นแล้วก็ยังสามารถนำปลาซัมมะและปลาซาดีนมาย่างด้วยซอส Kabayaki ได้เช่นกัน

ประวัติ

ตั้งแต่ในสมัยเอโดะ ได้มีปลาไหลญี่ปุ่นอยู่จำนวนมากจึงได้กลายเป็นอาหารท้องถิ่นที่ได้รับความนิยม อย่างมาก ส่วนในปัจจุบันปริมาณปลาไหลที่จับได้ ลดน้อยลงทำให้มีราคาแพงขึ้น ต่างจากสมัยก่อนนั้นที่ราคาไม่แพง และชาวบ้านสามารถหาซื้อได้จึงเป็นที่นิยมมาจนถึงปัจจุบัน

วันกินปลาไหลญี่ปุ่น”Doyonoushinohi”

ในฤดูร้อนที่ญี่ปุ่นจะเริ่มตั้งแต่เดือนกรกฎาคมไปจนถึงสิงหาคม ในช่วงเวลานี้จะมีการจัดให้มีเทศกาลทานปลาไหลย่างซอส Kabayaki ซึ่งเรียกวันนี้ว่า “Doyonoushinoh” ในแต่ละปีจะอยู่ในช่วงระหว่างวันที่ 20 กรกฎาคม จนถึงวันที่ 10 สิงหาคม เนื่องจากปลาไหลนั้นมีคุณค่าทางอาหารสูงเชื่อกันว่า การทานปลาไหลญี่ปุ่นนั้นจะช่วยให้ร่างกายไม่อ่อนเพลียจากอากาศที่ร้อน จนจึงกลายเป็นธรรมเนียมสืบทอดต่อ ๆมาตั้งแต่สมัยเอโดะ

วิธีรับประทาน

รับประทานโดยการตักข้าวขาว ๆ พร้อมด้วยปลาไหลญี่ปุ่นย่างซอส Kabayaki เข้าปาก บางร้านที่มีการสืบทอดกันมานานก็อาจจะมีตำนานของซอส Kabayaki ที่ใช้ย่างด้วยเช่นกัน

เครื่องเคียง

เมื่อได้สั่งข้าวหน้าปลาไหลแล้ว ในบางครั้งทางร้านอาหารจะเสริฟ์มาพร้อมซุป “Kimosui” ซึ่งเป็นซุปที่เคี่ยวหรือต้มจากเครื่องในของปลาไหลญี่ปุ่น เช่น ตับ ลำไส้ กระเพาะอาหาร หรืออาจจะมี “Honesembe”  กระดูกปลาไหลทอดกรอบเสริฟ์เคียงมาพร้อมกันอีกด้วย

รสชาติการปรุงรส

จะมีการโรยหน้าด้วยเครื่องเทศที่เรียกว่า Sansho (พริกไทยญี่ปุ่น) และกลิ่นหอมพิเศษ ของ Sansho (พริกไทยญี่ปุ่น) จะทำให้ช่วยเจริญอาหาร และช่วยให้กระเพาะอาหารทำงานได้ดียิ่งขึ้น และนอกจากนี้ยังสามารถตัดความเลี่ยน และความเข้ากันได้ดีเยี่ยมกับปลาไหลญี่ปุ่นอีกด้วย

ความอร่อยของปลาไหล นอกจากจะอยู่ที่คุณภาพของปลาแล้ว ยังต้องอาศัยความชำนาญของเชฟในการปรุงรส รวมถึงการทำซอสปลาไหล ซึ่งต้องนำปลาไหลมาตุ๋นกับซอส และเครื่องปรุงเป็นเวลานาน จนได้รสชาติที่กลมกล่อม เข้ากับรสปลาพอดีไม่เข้มหรืออ่อนจนเกินไป

ขอบขอบคุณข้อมูลดีๆจากเว็บไซต์ gavgavka.com

หากสนใจอ่านบทความเพิ่มเติมสามารถไปดูกันได้ที่ อาหารญี่ปุ่น

Uni หรือ “ไข่หอยเม่น” คือสิ่งที่ล้ำค่า เป็นของหายากจากท้องทะเล มีหลายคนที่พอได้ทานอูนิไปแล้ว รู้จักมันดีแล้ว ก็ต้องติดใจและหลงรักกันไปซะทุกราย วันนี้เราก็ได้มีเกร็ดความรู้มาฝากคนที่รักอูนิกัน และสำหรับใครที่ยังไม่เคยทานอูนิ ในบทความนี้สามารถเปลี่ยนมุมมองของคุณกับอูนิไปเลยก็เป็นได้

Uni ที่คนญี่ปุ่นใช้ทำซูชิ

อูนิ ที่คนญี่ปุ่นนิยมใช้ทำซูชินั้น จริง ๆ แล้วมันก็คืออัณฑะกับรังไข่ ของหอยเม่นนั่นเอง ( เนื้อจะเป็นสีเหลือง ๆ ส้ม ๆ เรียกว่า “ไข่หอยเม่น” หรือในภาษาญี่ปุ่นเรียกกันว่า “อุนิ” นั้น อันที่จริงก็ถือว่า เป็นอัณฑะของเม่นทะเลตัวผู้ และคือรังไข่ของเม่นทะเลตัวเมียนั่นเอง)

หอยเม่นตัวผู้ อร่อยกว่า หอยเม่นตัวเมีย ร้านอาหารต่าง ๆ ชื่อดัง ที่มีราคาสูงจะใช้หอยเม่น “ตัวผู้” ที่ขนาดเล็กกว่า สีอ่อนกว่า รสชาติจะเข้มข้น คงรูปและไม่ดูเละหรือเหลว ซึ่งหอยเม่น “ตัวเมีย”  ถึงจะมีขนาดที่ใหญ่กว่า สีเข้มกว่า แต่เมื่อนำมาตัดแล้วจะเละไม่เป็นรูปทรง

“หอยเม่น” เป็นสัตว์สายพันธุ์เดียวกับ “ปลาดาว” ซึ่งหอยเม่นจัดเป็นสัตว์ประเภทเดียวกับปลาดาว ซึ่งก็คือจะมี 5 แฉกเหมือนกัน และยังสามารถพบได้ทั้งในตัวผู้และตัวเมีย

ความสำคัญของ Uni

อูนิ มักจะเป็นพระเอกในเมนูต่าง ๆ มากมาย ที่ถือว่าเป็นสุดยอด ยกตัวอย่างเช่น ซูชิหน้าอูนิเน้นๆโปะหน้าด้วยข้าวปั้นห่อสาหร่าย และ เมนูง่าย ๆ ที่อร่อยสุดๆก็คือ “อุนิด้ง” เมนูข้าวหน้าหอยเม่น ที่จะเสิร์ฟในชามใหญ่ๆให้คนที่รักอูนิได้รับประทานกันอย่างถูกใจกันเลยทีเดียว

ความละมุนของรสชาติ ในลักษณะและรสชาติของอูนิ จะมีสีเหลืองทองจนถึงสีส้ม มีรสชาติหวานเบา ๆ มีความนุ่มลิ้น แทบจะละลายในปากเวลารับประทาน และในส่วนอูนิที่ไม่มีคุณภาพ สีจะไม่ค่อยสดใสบางครั้งในส่วนของรสชาติจะออกไปทางขมซะมากกว่า

อูนิ ที่ดีต้องไม่เละ วิธีการดูว่าสดและมีคุณภาพที่ดีหรือไม่นั้น ต้องสังเกตที่สี และต้องเป็นสีเหลืองทอง ดูสดใส ไม่ดูคล้ำ เนื้ออูนิยังเกาะกันแน่น เกาะเป็นเส้น ไม่เละ หรือมีน้ำออกมา

วิธีการ “จับ” หอยเม่น

วิธีการจับหอยเม่น จำเป็นต้องอาศัยการงมขึ้นมาทีละตัวเท่านั้น การจับหอยเม่นจะไม่สามารถใช้แหหรือตาข่ายลากเก็บขึ้นมาได้เลย

ช่วงฤดูในการจับหอยเม่น ซึ่งที่ฮอกไกโดเป็นแหล่งที่มีหอยเม่นอร่อยที่สุดในช่วงหน้าร้อน และเป็นช่วงที่อูนิชิ้นใหญ่สุดด้วย แต่ในกฎหมายของประเทศญี่ปุ่นนั้นคือถ้าไปจับในช่วงเวลาอื่น คนที่จับก็จะโดนจับ เพราะที่ฮอกไกโดเขาจะอนุญาตให้ชาวประมงจับหอยเม่นเป็นช่วงเท่านั้น และจับได้ในช่วงเดือนมิถุนายน – สิงหาคมเท่านั้นนั่นเอง

วิธีการแกะหอยเม่นให้อร่อยและน่าทาน

การแกะตัวหอยเม่น ต้องเป็นผู้ที่ชำนาญและแกะเป็นเท่านั้น และจึงต้องแกะด้วยมือเท่านั้น หอยเม่นเปลือกจะเปราะ เหมือนไข่ไก่ และถ้าแกะแรงเกินไปเปลือกจะแตกไม่เป็นทรงและถ้าเนื้อไข่จะฉีกไม่สวย จะไม่น่าทาน พอแกะได้แล้วจึงค่อย ๆ ตักทีละอันออกมาล้างในน้ำทะเลหรือน้ำที่สะอาดเท่านั้น

สายพันธุ์อูนิที่คนมักนิยมรับประทานกัน ซึ่งอูนิหลัก ๆ จะถูกแบ่งออกเป็นสองสายพันธ์และที่มีความนิยมสูงที่สุด นั่นก็คือ Murasaki และ Bafun (ซึ่งในภาพรวมคนจะนิยมทานสายพันธุ์บาฟุนมากกว่า เพราะมีรสชาติที่หวานกว่ามาก มีสีสันที่ค่อนข้างจัดกว่าสายพันธุ์มุราซากิ แต่ในสายพันธุ์มุราซากิจะเป็นครีมที่ชุ่มฉ่ำกว่า และนิยมใช้ในร้านอาหารที่มีราคาสูง)

กล่าวถึงไข่หอยเม่น (อูนิ) เป็นวัตถุดิบระดับพรีเมี่ยมของอาหารญี่ปุ่น รสชาติอร่อย เข้มข้น เนื้อสัมผัสนุ่มลิ้น ละลายในปาก มีกลิ่นเฉพาะตัว ราคาค่อนข้างสูง และมักถูกนำมาทำเป็นซูชิ ด้ง หรือทานสดเป็นซาชิมิ ถ้าหากคุณอยากลิ้มรสชาติของอูนิสักครั้งสามารถหารับประทานได้ง่าย ๆ เลยทีเดียว ราคาอาจจะสูงไปบ้างแต่ถ้าได้ลองแล้วคุณจะรักมันทีเดียว

ขอบขอบคุณข้อมูลดีๆจาก ufa877.com/

หากผู้ที่สนใจอ่านเรื่องอื่นๆเพิ่มเติม สามารถไปดูกันได้ที่ อาหารญี่ปุ่น

โมจิ (Mochi) เราอาจจะไม่ค่อยได้เห็นขนมโมจิบ่อยนักหากไม่ได้อาศัยอยู่ในญี่ปุ่น โมจิเป็นขนมยอดฮิตในช่วงเทศกาลเฉลิมฉลองปีใหม่และยังมีเทศกาลการทำ Mochitsuki หรือทำโมจิเพื่อประกอบพิธีมงคลอีกด้วย มีรสชาติอร่อยแต่มาพร้อมความอันตรายอย่างไม่น่าเชื่อ เรามาทำความรู้จักกับขนมชนิดนี้กันเถอะ

ประวัติโมจิ (Mochi)

เชื่อกันว่า ”โมจิ” มีต้นกำเนิดมาจากประเทศจีนและแพร่หลายไปยังประเทศญี่ปุ่นและเกาหลี ในช่วงศตวรรษที่10 ซึ่งชาวญี่ปุ่นเรียกขนมชนิดนี้ว่า ”โมจิ” ซึ่งมีลักษณะเป็นก้อนกลมๆเหนี่ยวนุ่ม เนื่องจากทำมาจากข้าวญี่ปุ่นที่นำไปนึ่งแบบผ่านไอน้ำ จากนั้นนำมาตำจนเป็นก้อนแป้งเหนียวๆและนำมาแบ่งเป็นก้อนพอดีคำแล้วนำมากินกับน้ำตาลผสมกับแป้งถั่วเหลืองหรือโชยุผสมกับหัวไชเท้าบดละเอียด
ชาวญี่ปุ่นเชื่อกันว่าโมจิเป็นขนมมงคลที่ใช้ในการประกอบพิธีทางศาสนาและประเพณีที่สำคัญของญี่ปุ่นเท่านั้น จนถึงช่วงปลายศตวรรษที่ 18 โมจิเริ่มเป็นที่นิยมของชาวญี่ปุ่นมากขึ้น เนื่องจากสามารถทำรับประทานเองที่บ้านได้ เพราะวัตถุดิบหาได้ง่ายและวิธีทำก็ไม่ยากอีกทั้งยังให้พลังงานสูงเพราะประเทศญี่ปุ่นเป็นประเทศที่มีอากาศค่อนข้างหนาวเย็นจึงทำให้คนญี่ปุ่นนิยมรับประทานโมจิเพื่อให้พลังงานและความอบอุ่นแก่ร่างกาย นอกจากนี้ยังสามารถนำไปประยุกต์ทำเป็นขนมได้หลากหลายรูปแบบเพื่อให้ถูกปากมากขึ้น โดยจะมีการนำไปรับประทานคู่กับถั่วแดงบดแบบหวาน สอดไส้ผลไม้ ชาเขียว งาดำ ช็อคโกแลตหรือรสชาติต่างๆมากมาย มีชื่อเรียกอีกอย่างว่า “ไดฟุกุ” มีความหมายว่า ”โชคดี” และเป็นที่นิยมอย่างแพร่หลายทั้งในและต่างประเทศ ขนมชนิดนี้ถือว่าเป็นขนมชื่อดังอันดับต้นๆของประเทศญี่ปุ่นเลยก็ว่าได้
เรียกได้ว่า “ไดฟุกุ” หรือ “โมจิ” เป็นอาหารว่างหรือขนมยอดนิยมและมีประโยชน์ต่อร่างกายมากมาย อีกทั้งยังเป็นของมงคลตามความเชื่อของชาวญี่ปุ่น หากใครอยากลิ้มลองรสชาติอันแสนอร่อยของ”โมจิ”นั้น ก็สามารถหาซื้อได้ตามห้างสรรพสินค้าและร้านอาหารญี่ปุ่นทั่วไปได้โดยไม่ต้องไปหาซื้อไกลถึงประเทศญี่ปุ่น ถ้าหากคุณอยากลองทำโมจิกินเอง คุณก็สามารถซื้อเครื่องทำโมจิและลองทำโมจิเองได้ด้วย

วิธีการทำโมจิ

ส่วนประกอบ

• ข้าวเหนียวญี่ปุ่น
• น้ำเปล่า
• ถั่วแดงกวน (สามารถหาซื้อได้ที่ร้านทั่วไป)
• แป้งมัน (เอาไว้ทำเป็นแป้งนวล ไม่ให้แป้งขนมติดกัน)

อุปกรณ์ช่วย

ครก-สาก ขนาดใหญ่ , ลังนึ่งข้าวเหนียว

ขั้นตอนการทำ

1. นำข้าวเหนียวญี่ปุ่นมาแช่น้ำ ค้างไว้ 1 คืน (12 ชั่วโมง)

2. นำข้าวเหนียวญี่ปุ่น (ห่อผ้าขาวบาง)ไปหุงจนสุก และเมื่อสุกได้ที่ก็นำไปใส่ในครก USU

3. ในส่วนของการ “ตำโมจิ” ต้องมีการสลับจังหวะ คนหนึ่งตำ คนหนึ่งพลิก และในขณะที่พลิกแป้งก็ต้องพรมน้ำไปด้วยเพื่อไม่ให้แป้งติดกับครก

4. พอแป้งเหนียวญี่ปุ่นได้ที่จนเป็นก้อน เนื้อละเอียดเนียนได้ที่แล้ว ยกออกมาวางบนพื้นรองด้วยแป้งมัน จับแบ่งเป้นก้อนเล็ก ปั้นเป็นวงกลม  และก็นำไปทำเมนูต่างๆได้เลย

โมจิสามารถทำได้อีกแบบหนึ่งก็คือทำมาจากแป้งข้าวหวานเรียกว่า Mochiko  นำมาผสมน้ำและตั้งไฟคนให้เหนียวจะได้โมจิเนื้อละเอียดเด้งๆ  สีขาวขุ่นๆ  แป้งนี้ยังสามารถนำมาทำเป็นขนมปังและเส้นราเมนได้อีกด้วย สิ่งสำคัญที่ต้องระวัง การแบ่งโมจิในวันปีใหม่ ห้ามใช้ของมีคมตัดแป้งโมจิเด็ดขาด เพราะถือเป็นเรื่องอัปมงคล ควรใช้มือดึงแป้งแบ่งเป็นก้อนๆแทน

วิธีรับประทานโมจิ

ในแต่ละคนชอบรับประทานไม่เหมือนกัน ฉะนั้นคุณสามารถรับประทานโมจิได้หลายวิธี เช่น ย่างไฟ ห่อสาหร่าย จิ้มโชยุ หรือจิ้มโชยุใส่น้ำตาล โดยการย่างโมจิบนไฟหรือการปิ้งโมจิในเครื่องปิ้งให้ค่อย ๆไหม้และกลายเป็นสีน้ำตาล หรือคุณอาจจะทานโมจิไส้ไอศกรีม วากาชิ ซุปถั่วแดงหรือซุปปีใหม่ที่เรียกว่า โอโซนิ (ozoni) เป็นซุปที่อร่อยที่สุด มันทั้งอร่อย ดีต่อสุขภาพ มีไฟเบอร์เยอะและช่วยในการขับถ่าย

ประเภทของโมจิ

รูปร่างของโมจิจะแตกต่างกันออกไปตามร้านที่คุณซื้อ โดยส่วนใหญ่แล้วรูปร่างของโมจิจะเป็นทรงกลม “มารุโมจิ” หรือไม่ก็ทรงสี่เหลี่ยม “คาคุโมจิ” รสชาติของโมจินั้นจะขึ้นอยู่กับวิธีรับประทาน คนบางคนชอบเอาผงคินาโกะมาโรยบนโมจิก่อนกิน บางคนสอดไส้โมจิด้วยลูกพลัมดอง นัตโตะหรือแม้กระทั่งชีส

ขนมโมจิมีหลากหลายที่นำไปประยุกต์

• โมจิใส้ เกาลัดต้มและถั่วกวน Maron Anko Mochi
• มัตจะ โมจิ (ผงชา มัตจะ) Matcha Mochi
• ฮานาบิระ โมจิ (ทานกันในพิธีสำคัญ) Hanabira Mochi
• ยากิ โมจิ (โมจิยัดไส้ถั่วกวนแล้วเอาโปะงาขาว เอาไปจี่ทอดในกระทะน้ำมันน้อย ๆ) หอมแป้งใหม่ๆ  Yaki Mochi
• คุซะ โมจิ (โมจิสีเขียวผสมใบโยโมหงิ) Kusa mochi
• โกะมะ โมจิ (ทาน้ำตาลอ้อยเคี่ยวแล้วคลุกด้านนอกด้วยงาดำ) Goma Mochi
• โมจิ คินาโกะ (แป้งโมจิ คลุกผงคินาโกะ-ผงถั่วเหลืองกับน้ำตาล เวลาจะทานราดน้ำตาลอ้อยเคี่ยว) Mochi Kinako
• ซากุระ โมจิ (แป้งสีชมพู สอดใส้ ครีมหรือถั่วแดงกวน)  Sakura Mochi
• โอะฮากิ ( ก้อนแป้งโมจิหุ้มด้วยถั่วแดงกวน นิยมทานช่วงเทศกาลไหว้สุสานบรรพบุรุษ) Ohagi
• โกะมะ โมจิ (โมจิยัดใส้ถั่วแดงกวนแล้วคลุกงาขาวคั่ว) Goma Mochi
• ซากุระ โมจิ (โมจิอีกแบบห่อใบซากุระดองเกลือ ที่นิยมทานในช่วงฤดูใบไม้ผลิ) Sakura Mochi
• คาชิวะ โมจิ (โมจิใส้ถั่ว ห่อใบคาชิวะ บางแห่งใช้เต้าหู้ผสมแป้งห่อ) Kashiwa Mochi

อันตรายจากโมจิ

โมจิอันตรายเพราะมันเหนียว ถ้าคุณไม่เคี้ยวมันดี ๆ และกลืนมันลงไปให้หมด โมจิที่เหลือก็อาจจะติดคอคุณได้ ผู้สูงอายุและเด็กเสี่ยงกับการโดนโมจิติดคอมากที่สุด ดังนั้นจึงมีคำเตือนออกมาว่าผู้สูงอายุไม่ควรที่จะรับประทานโมจิเพียงลำพัง

ถ้าหากคุณได้มาเที่ยวญี่ปุ่นในช่วงปีใหม่ เป็นสิ่งที่พลาดไม่ได้สำหรับการชิมโมจิ เราขอแนะนำให้คุณลองทานโมจิดู แต่ควรเคี้ยวดี ๆ ก่อนที่จะกลืน ซึ่งจะปลอดภัยกับผู้รับรับประทานอย่างแน่นอน

ขอบขอบคุณข้อมูลดีๆจาก www.ufa877.com

หากคุณชอบ สามารถอ่านข้อมูลอื่นๆเพิ่มเติมได้ที่ อาหารญี่ปุ่น

วัฒนธรรมขนบธรรมเนียม ชงชา (ซะโด)ของญี่ปุ่น

พิธี ชงชา (ซะโด,จะโด) คือวัฒนธรรมอย่างหนึ่งของญี่ปุ่นไม่ใช่เพียงแค่นั่งชมแต่สามารถลงมือทำกันได้อีกด้วย ในญี่ปุ่นมีหลายสถานที่ที่จะสามารถลองสัมผัสพิธีชงชาได้ แม้ว่าจะเป็นคนญี่ปุ่นหรือนักท่องเที่ยวก็ตาม ในบทความนี้จะมาอธิบายเกี่ยวกับพื้นฐาน พิธีชงชา(ซะโด) ที่ควรรู้จักหากได้มาญี่ปุ่น

หากย้อนกลับไปสมัยนารา ได้กล่าวกันว่าญี่ปุ่นเริ่มมีการนำชามาจากประเทศจีน ในช่วงสมัยคามาคุระ วัฒนธรรมการดื่มชาเริ่มเป็นที่แพร่หลายมากขึ้น หลังจากพระนิกายเซนนามว่า Eisai ได้เขียนหนังสือชื่อ “Kissai Yojo-ki” ได้บอกประโยชน์จากการดื่มชา จึงทำให้เห็นประโยชน์ของชาที่เป็นยาอย่างหนึ่ง หลังจากนั้นการดื่มชาก็กลายมาเป็นวัฒนธรรมที่พิเศษมากยิ่งขึ้นในสมัยมุโรมะชิ ทำให้มีการพัฒนาอุปกรณ์และมีการพัฒนาสถาปัตยกรรมแบบ “Shoin” อันเป็นจุดกำเนิดของเรือนชงชาที่เห็นกันในปัจจุบัน “Tatemae” นั้นถือเป็นขนบธรรมเนียมที่สำคัญในพิธีชงชา โดยมีรากฐานมากจากปรัชญาของเซน ในสมัยอะซึชิ-โมโมยะมะ ช่วงศตวรรษที่ 15 พระ Sen no Rikyuได้พัฒนาปรัชญาแห่งการชงชาจนกระทั่งกลายมาเป็น “wabi-cha” ที่แฝงศิลปะแห่งความเรียบง่ายในแบบของญี่ปุ่น

ดังนั้น ซะโด คือ พิธีอย่างหนึ่งที่มีการจัดเตรียมชาและการดื่มชา โดยจะใช้ชาที่เป็นชาเขียว เป็นชาที่ดื่ม โดยจะมีผู้จัดเตรียมชงน้ำชาและ แขกที่เป็นผู้รับน้ำชา พิธีจะมีความสวยงามและเป็นการเลี้ยงรับรองอย่างดี ทั้งหมดนี้ คือ เสน่ห์ของซะโด และหากมีผู้คนมากมายมารวมตัวกันทำซะโดและดื่มชา จะเรียกพิธีกรรมนี้ว่า “ชะไค”

มารยาทซะโด

1. โอะซากินิ (Osakini)

โดยปกติแล้วตามงานพิธีชงชา(ชะไค) จะจัดให้อยู่ในฝั่งรับน้ำชา มารยาทแต่ละขั้นตอนจะแตกต่างกันออกไปแล้วแต่กลุ่ม โดยส่วนใหญ่แล้วฝั่งที่เป็นฝ่ายรับน้ำชา จะมีคำพูดที่ใช้คือ “โอะซากินิ”

ซะโดนั้น เริ่มแรกจะทานขนมก่อนและหลังจากขนมใกล้จะหมดแล้ว จะได้รับถ้วยน้ำชาที่เป็นชาเขียวตามลำดับที่นั่ง ทั้งขนมและน้ำชา หากถึงลำดับของตัวเองแล้วต้องทักทายลำดับที่ต่อจากเราด้วยคำว่า โอะซากินิแล้วจึงรับขนมกับน้ำชามาทาน คำที่กล่าวไปความหมายว่า ขออนุญาตทานก่อนนะคะ เพื่อไม่ให้เสียมารยาทกับคนที่นั่งร่วมโต๊ะด้วย การกล่าวถือเป็นมารยาทที่สำคัญมากสำหรับซะโด

2. ห้ามดื่มชาด้านหน้าของถ้วยชา

ก่อนที่ได้รับการแจกจ่ายน้ำชา ควรทานขนมให้ใกล้จะหมดเสียก่อน ขนมควรที่ค่อยตัดแบ่งแล้วทานเรื่อย ๆ สักพักก็จะได้รับน้ำชา และต้องระวังอย่าดื่มน้ำชาจากด้านหน้าของถ้วยชา เพราะถ้วยชานั้นจะถูกส่งผ่านมาให้ โดยจะหันด้านหน้าถ้วยชามาทางด้านผู้รับ ส่วนฝั่งผู้รับนั้นจะชื่นชมความงามของลายถ้วยน้ำชา ดังนั้นถือเป็นมารยาทที่ต้องไม่ทำให้ด้านหน้าของถ้วยชานั้นเปื้อนโดยการเปลี่ยนมุมดื่มน้ำชา ดังนั้นการดื่มชาให้ใช้มือขวาหยิบถ้วยน้ำชาแล้ววางไว้บนฝ่ามือซ้าย จากนั้นให้ใช้มือขวาประคองและหมุนถ้วยชาเล็กน้อย ให้ด้านหน้าของถ้วยชาเยื้องออกไป จึงสามารถดื่มน้ำชาได้ และไม่ควรดื่มที่เดียวจนหมด ควรที่จะแบ่งดื่มให้ได้สักสองถึงสามครั้ง

ขั้นตอนพิธีการดื่มชา

1. เมื่อนั่งอยู่ตรงข้ามกับผู้ชงชา ที่เรียกว่า ฮันโต ควรเลือกหยิบขนมโดยใช้ไม้ที่เรียกว่า โยจิ วางลงบนกระดาษที่ใช้รองขนม เรียกว่า ไคชิ และรับประทานก่อนที่ชาจะเสิร์ฟ
2. เมื่อชามาเสิร์ฟ ต้องทำการคำนับ ฮันโต (โดยจะเสิร์ฟถ้วยชาด้านหน้าที่มีลายหันเข้าหาเรา)
3. ใช้มือขวายกถ้วยชา และรองใต้ถ้วยด้วยมือซ้าย พร้อมกล่าวตามพิธีว่า “โอะซากินิ”
4. หมุนถ้วยชาด้วยมือขวาตามเข็มนาฬิกา 2-3ครั้ง เพื่อให้ลายภาพของถ้วยชาหันออกไป หลังจากนั้นก็สามารถดื่มลิ้มรสชาติของชาได้
5. หลังจากดื่มชาเสร็จ ให้ใช้ปลายนิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้ข้างขวาเช็ดขอบถ้วยบริเวณที่ดื่มเบาๆ และเช็ดปลายนิ้วด้วยไคชิ (กระดาษที่ใช้รองขนม)
6. หมุนถ้วยชาทวนเข็มนาฬิกาด้วยมือขวา 2-3ครั้ง เพื่อให้ลายของถ้วยกลับมาอยู่ที่เดิม และชมลักษณะลวดลายของถ้วยชา
7. หลังจากนั้นควรหมุนถ้วยชาทวนเข็มนาฬิกาอีก 2-3ครั้ง เพื่อให้ลายของถ้วยชาหันไปทางหน้าผู้เสิร์ฟ แล้ววางตรงจุดเดิมที่รับเสิร์ฟชาตอนแรก พร้อมคำนับขอบคุณ

พิธี ชงชา เป็นพิธีที่สง่างามในความเรียบง่าย หากอยากสัมผัสแก่นวัฒนธรรมของญี่ปุ่น ซึ่งเป็นอีกหนึ่งประสบการณ์ที่ควรมาสัมผัสกัน ดังนั้นมารยาทและขั้นตอนต่าง ๆ ของซะโดนั้น มีนับไม่ถ้วนเลย หากจำก็ไม่มีทางจะจำได้ทั้งหมด หากแม้ว่าจะไม่รู้มารยาทขั้นตอนก็ให้มองดูจากคนรอบตัวแล้วทำตามเค้าได้ แต่สิ่งที่สำคัญที่สุดคือ การตั้งใจทำและทำจากใจมากกว่า

ขอบขอบคุณข้อมูลดีๆจาก www.ufa877.com

หากคุณชอบ สามารถอ่านข้อมูลอื่นๆเพิ่มเติมได้ที่ วัฒนธรรมเเละประวัติศาสตร์